Synthetische stimulerende middelen – actuele situatie in Europa (Europees Drugsrapport 2025)
Amfetamine, methamfetamine en, meer recentelijk, synthetische cathinonen zijn allemaal synthetische stimulerende middelen voor het centrale zenuwstelsel die in Europa op de drugsmarkt beschikbaar zijn. Op deze pagina vindt u de meest recente analyse van de drugssituatie voor synthetische stimulerende middelen in Europa, waaronder de prevalentie van het gebruik, de vraag naar behandelingen, inbeslagnames, prijs en zuiverheid, schadelijke gevolgen en meer.
Deze pagina maakt deel uit van het Europees Drugsrapport 2025, het jaarlijkse overzicht van het EUDA over de drugssituatie in Europa.
Voor het laatst bijgewerkt op: 5 juni 2025
De hoge beschikbaarheid van verschillende stimulerende middelen geeft aanleiding tot bezorgdheid voor de gezondheid
Amfetamine, methamfetamine en synthetische cathinonen zijn allemaal synthetische stimulerende middelen voor het centrale zenuwstelsel die in Europa op de illegale drugsmarkt beschikbaar zijn. Historisch gezien is amfetaminegebruik altijd het meest voorkomend geweest, terwijl de beschikbaarheid en het gebruik van methamfetamine en synthetische cathinonen in de meeste landen beperkter was. Recentelijk lijkt er echter een verschuiving te hebben plaatsgevonden met synthetische cathinonen, een breed scala aan stimulerende middelen, die steeds vaker in Europa verkrijgbaar zijn, waarbij ongekende inbeslagnames en invoer plaatsvinden. De achtergrond van deze ontwikkeling bestaat er deels in dat trends in de productie van synthetische drugs dynamisch kunnen zijn en dat consumenten verschillende stimulerende middelen als functioneel vergelijkbaar kunnen beschouwen en mogelijk bereid zijn om nieuwe producten te proberen. Er is dan ook bezorgdheid over de toegenomen gezondheids- en sociale problemen die in verband kunnen worden gebracht met de ruimere beschikbaarheid en het gebruik van deze stoffen. Sommige bestaande monitoringinstrumenten zijn beter in het identificeren en volgen van veranderingen in verband met gevestigde illegale synthetische stimulerende middelen, zoals amfetamine, dan ontwikkelingen die mogelijk worden gevoed door nieuwe psychoactieve stoffen zoals synthetische cathinonen, waartoe veel afzonderlijke stoffen behoren. Gegevens van het EU-systeem voor vroegtijdige waarschuwing en andere geavanceerde indicatoren worden daarom steeds belangrijker om deze marktveranderingen in context te plaatsen en te begrijpen en om de implicaties voor de beleidsontwikkeling in overweging te kunnen nemen.
Gezondheidsrisico’s van een veranderende markt van stimulerende middelen
Verschillende synthetische stimulerende middelen worden in Europa voor de binnenlandse markten en voor de uitvoer naar niet-EU-landen geproduceerd; hieronder vallen amfetamine, methamfetamine en synthetische cathinonen. Deze stoffen hebben een vergelijkbare chemische structuur, maar hun psychoactieve effecten en de gevolgen voor de volksgezondheid kunnen aanzienlijk verschillen. Van sommige synthetische cathinonen, zoals 4-CMC, is bijvoorbeeld aangetoond dat ze effecten en potentiële schadelijke gevolgen hebben die in grote lijnen lijken op die van andere psychostimulerende middelen zoals MDMA en amfetamine. Synthetische cathinonen zijn echter een brede groep middelen die stoffen bevatten die verschillende effecten of gezondheidsrisico’s hebben, die ernstiger kunnen zijn als gevolg van een grotere sterkte, zoals pyrrolidinoderivaten, waaronder alfa-PHiP (α-pyrrolidinoisohexanofenon). De effecten van veel van deze drugs op mensen zijn niet uitgebreid onderzocht. Polydrugsgebruik verhoogt ook het risico op schadelijke gezondheidseffecten. Naast de mogelijkheid van snelle verschuivingen in de beschikbaarheid van middelen en het kleine aantal onderzoeken naar gezondheidsrisico’s en het ontbreken van een algemeen aanvaarde farmacologische therapie voor gevallen van afhankelijkheid, vormt de toegenomen beschikbaarheid van synthetische stimulerende middelen een uitdaging voor responsmodellen. Methamfetamine is verkrijgbaar in zeer zuivere vormen die kunnen worden gerookt, en er zijn specifieke gezondheidsrisico’s verbonden aan het gebruik van deze drug bij deze toedieningswijze.
Voor alle stimulerende middelen omvatten de gezondheidsrisico’s onder andere overdoses, acute en chronische geestelijke gezondheidsproblemen en de verspreiding van infectieziekten. De combinatie van risicovol drugsgebruik en riskant seksueel gedrag, bekend als “chemsex”, is in sommige populaties ook gedocumenteerd. Er is ook bijzondere bezorgdheid over het injecteren van stimulerende middelen, dat in verband wordt gebracht met een hoger risico op hiv-overdracht. Dit kan worden verklaard door frequenter gebruik, het delen van injectiemateriaal en risicovol seksueel gedrag onder mensen die stimulerende middelen injecteren.
In de afgelopen tien jaar hebben zeven grote Europese steden, verspreid over zes landen, melding gemaakt van lokale hiv-uitbraken die in verband werden gebracht met het injecteren van stimulerende middelen, voornamelijk onder gemarginaliseerde mensen die drugs injecteren en betrokken zijn bij open drugsscènes (zie Drugsgerelateerde infectieziekten – actuele situatie in Europa). Analyses van spuitresiduen die in 2023 door het ESCAPE-netwerk zijn uitgevoerd, bevestigen de aanwezigheid van stimulerende middelen, zoals amfetamine en synthetische cathinonen, in veel injecterende drugsscènes. In verslagen uit 2023 van het Euro-DEN Plus-netwerk van sentinel-ziekenhuizen n heel Europa wordt gewezen op de aanhoudende aanwezigheid van synthetische stimulerende middelen in gevallen van acute drugstoxiciteit op afdelingen voor spoedeisende hulp.
De productie van en handel in methamfetamine in Europa wijst op het risico van een toename van het gebruik
Hoewel amfetamine op grotere schaal wordt gebruikt in Europa, zijn er aanwijzingen dat het consumeren van methamfetamine, dat in het verleden geografisch beperkt was, nu in meer landen voorkomt. Beide drugs kunnen uit verschillende stoffen worden vervaardigd, waarbij benzylmethylketon (BMK) een belangrijke precursor voor beide drugs is. Andere stoffen die kunnen worden gebruikt om BMK te maken, worden door criminele netwerken gekozen in een poging opsporing te omzeilen. Zowel de inbeslagnames van BMK als de inbeslagnames van middelen om deze stof te maken, zijn in Europa toegenomen. De productielocaties voor deze drugs zijn historisch gezien vooral geconcentreerd in enkele landen. Zo vindt in Nederland grootschalige productie van zowel amfetamine als methamfetamine plaats. Een deel van de amfetamineproductie vindt ook plaats in Duitsland en Polen, terwijl in Tsjechië melding wordt gemaakt van kleinere faciliteiten voor de productie van methamfetamine die alleen de binnenlandse markt bedienen. Een recent punt van zorg is de smokkel van amfetamine in base-vorm uit Nederland en België naar andere landen met het oog op de omzetting ervan in consumentenproducten.
In de Europese Unie worden nog steeds illegale drugsproductiefaciliteiten ontdekt voor de vervaardiging van een van deze drugs of beide drugs. Productielocaties voor drugs waar geschakeld kan worden tussen verschillende drugs worden “combinatielaboratoria” of “combi-labs” genoemd. Het gebruik van combi-labs spreekt criminele netwerken waarschijnlijk aan omdat ze daardoor gemakkelijk kunnen voldoen aan veranderende marktvoorkeuren en waardevollere exportproducten kunnen produceren, zoals crystal meth, naast minder lucratieve producten voor binnenlandse consumenten, zoals amfetamine en andere synthetische stimulerende middelen. Hoewel er elk jaar veel productiefaciliteiten met kleine tot middelgrote, grotere en industriële capaciteit worden opgespoord, en hoewel de beschikbare gegevens het moeilijk maken om met zekerheid opmerkingen te maken over de werkelijke productie, blijkt uit de informatie van de rechtshandhavingsinstanties dat nog steeds grootschalige productie plaatsvindt.
Daarnaast werd in 2023 voor beide drugs een stijging van de in beslag genomen hoeveelheid gemeld. Dit omvat grote inbeslagnames van methamfetamine, vaak van Mexicaanse oorsprong, die duiden op overscheping van deze drug via Europa naar andere bestemmingen, waaronder Australië. Zoals elders in dit rapport wordt opgemerkt, gebruiken criminele netwerken een scala aan modi operandi om drugs te verhandelen. De EU-lidstaten kunnen een aantrekkelijke optie zijn voor smokkelaars die drugs tactisch proberen te vervoeren, verborgen in zeecontainers en via locaties die minder geassocieerd worden met internationale drugshandel, voordat ze verder worden verscheept naar hun beoogde bestemming. Dit blijkt uit de resultaten van onderzoeken door Europese rechtshandhavingsinstanties, zoals in 2023 in Ierland, waar de in beslag genomen hoeveelheden veel groter zijn dan de hoeveelheden die waarschijnlijk nodig zijn om aan de EU- of nationale vraag te voldoen (zie figuur 4.1).
Noot: Inbeslagname door de Garda Síochána (politie) en de Ierse belastingdienst in februari 2024 in de haven van Cork in Ierland
Tezamen duidt deze informatie erop dat de productie van en handel in amfetamine en methamfetamine in Europa blijft doorgaan, zowel voor de binnenlandse vraag als voor de uitvoer naar meer winstgevende markten voor de drugs buiten de EU. Dit brengt het risico met zich mee dat deze stimulerende middelen in de Europese Unie steeds vaker worden gebruikt, zowel in de landen waar de drugs worden geproduceerd als in de landen waarlangs ze worden verhandeld. De reden hiervoor is dat de productie van en handel in deze drugs het potentieel schept voor een grotere beschikbaarheid van deze drugs op de lokale markten voor stimulerende middelen, waar soms dynamische verschuivingen kunnen optreden in de producten die voor consumenten beschikbaarheid zijn. Bovendien blijft de onzekerheid over de gevolgen van gebeurtenissen in Afghanistan voor de heroïnemarkt in de EU en over een mogelijke verschuiving naar vervangende stoffen, al dan niet tijdelijk, een punt van zorg voor de beleidsmakers.
Betere integratie van synthetische cathinonen in de drugsmarkt
In sommige delen van Europa hebben synthetische cathinonen zich op de illegale drugsmarkt gevestigd als betaalbare alternatieven voor andere synthetische stimulerende middelen. Als gevolg daarvan zullen synthetische cathinonen waarschijnlijk steeds meer beschikbaar zijn. Hoewel sommige indicatoren erop wijzen dat de markt voor deze middelen lijkt te groeien, is het monitoren van een brede groep verbindingen een uitdaging voor instrumenten die oorspronkelijk zijn ontworpen voor het opsporen van al langer bestaande illegale drugs, zoals cocaïne. In 2023 werden weliswaar slechts zeven nieuwe synthetische cathinonen voor het eerst gemeld aan het EU-systeem voor vroegtijdige waarschuwing, maar in datzelfde jaar werden er op de drugsmarkt in de EU meer dan zestig eerder gemelde synthetische cathinonen aangetroffen, waarvan er inmiddels in totaal 178 zijn geïdentificeerd.
De invoer en inbeslagnames van synthetische cathinonen zijn van jaar tot jaar sterk toegenomen. In 2023 bedroegen de invoer en inbeslagnames van deze stoffen driemaal de gecombineerde hoeveelheid amfetamine en methamfetamine die in beslag werd genomen. Het grootste deel hiervan betrof een klein aantal bulkimporten uit India, voornamelijk via Nederland. Ook in Europa worden aanzienlijke hoeveelheden synthetische cathinonen geproduceerd en zijn grootschalige laboratoria ontmanteld en grote hoeveelheden chemische precursoren in beslag genomen. Veel van deze laboratoria werden ontmanteld in Polen (figuur 4.2), waar sprake was van samenwerking tussen Poolse en Oekraïense criminele netwerken, maar ook in Nederland en, in mindere mate, in België en Duitsland. Het feit dat synthetische cathinonen betrekkelijk gemakkelijk kunnen worden geproduceerd uit niet-geregistreerde chemische stoffen kan de productie ervan in de Europese Unie hebben vergemakkelijkt. De Europese Commissie heeft dit erkend en heeft het EUDA verzocht de risico’s te beoordelen die verbonden zijn aan acht cathinonprecursoren en een amfetamineprecursor, met het oog op regulering van deze chemische stoffen op EU-niveau.
Noot: Inbeslagname door het Centraal Onderzoeksbureau van de Politie.
Hoewel een zekere mate van onbedoeld gebruik van synthetische cathinonen in drugsmengsels en -tabletten een punt van zorg blijft, ondersteunen gegevens van drugscontrolediensten het standpunt dat sommige consumenten doelbewust cathinonen kopen. In de meeste gevallen waarin cathinonen door Europese drugscontrolediensten werden geïdentificeerd, ging het bijvoorbeeld om het middel dat werd verwacht door de persoon die de steekproef voor analyse indiende.
Niettemin bleek de blootstelling aan onverwachte middelen duidelijk uit ingediende monsters die als 3-MMC werden verkocht en in plaats daarvan 2-MMC bevatten.
Op dit moment is het aantal cliënten dat zich aanmeldt voor een behandeling voor problemen in verband met het gebruik van synthetische cathinonen in de EU-lidstaten nog steeds relatief klein, namelijk net onder 2 000, maar het nam tussen 2018 en 2023 met 356 % toe. Meer dan een vijfde van degenen die een behandeling zoeken voor problemen in verband met cathinonen, meldt het injecteren als de belangrijkste toedieningswijze, en eenzelfde deel gebruikte de drug dagelijks voordat ze in behandeling gingen.
Samenvattend: aangezien het gebruik van illegale stimulerende middelen kan leiden tot allerlei gezondheidsproblemen, blijven deze stoffen een uitdaging vormen voor de monitoringinspanningen en voor beleidsmakers en dienstverleners in Europa. Een frequenter injecteren in verband met het gebruik van stimulerende middelen en de mogelijk veel ernstigere gezondheidscomplicaties van het injecteren en roken van methamfetamine betekenen dat een toename van de consumptie, met name onder kwetsbare groepen, een steeds grotere uitdaging zou kunnen gaan vormen voor schadebeperking en de spoedeisende gezondheidszorg. Het toegenomen cathinonengebruik benadrukt de rol van forensische en toxicologische analyse om inzicht te krijgen in consumptietrends en de omvang en aard van eventuele daarmee samenhangende negatieve gevolgen voor de gezondheid. Het EUDA heeft onlangs risicobeoordelingen uitgevoerd van drie nieuwe synthetische cathinonen (zie Risicobeoordelingen).
Belangrijkste gegevens en trends
Prevalentie en patronen van het gebruik van synthetische stimulerende middelen
- Uit enquêtes die tussen 2017 en 2024 door 24 EU-lidstaten zijn uitgevoerd, blijkt dat 1,6 miljoen jongvolwassenen (van 15 tot 34 jaar) in het afgelopen jaar amfetaminen (amfetamine en methamfetamine) hadden gebruikt (1,6 % van deze leeftijdsgroep). Van de 14 landen die sinds 2022 enquêtes hebben gehouden en betrouwbaarheidsintervallen hebben aangeleverd, meldden twee landen lagere ramingen dan in de voorgaande vergelijkbare enquête, vier landen hogere ramingen en acht landen een stabiele trend (zie figuur 4.3 voor de meest recente enquêtegegevens).
- In de ESPAD-schoolenquête van 2024 beoordeelde 10 % van de 15- tot 16-jarige ESPAD-scholieren in de EU-lidstaten amfetamine als gemakkelijk verkrijgbaar en 7,9 % beoordeelde methamfetamine als gemakkelijk verkrijgbaar. Gemiddeld gaf 1,8 % van de studenten aan ten minste één keer in hun leven amfetamine te hebben gebruikt en gaf 1,4 % aan methamfetamine te hebben gebruikt. Minder dan 1 % gaf aan dat ze voor het eerst op de leeftijd van 13 jaar of jonger een van deze middelen hadden gebruikt.
- In de weinige landen die schattingen van risicovol gebruik van methamfetamine melden, lopen de prevalentieschattingen uiteen van 0,71 per 1 000 inwoners (wat overeenkomt met 429 gebruikers met een hoog risico) in Cyprus tot 5,48 per 1 000 inwoners (37 900 gebruikers met een hoog risico) in Tsjechië, met 3,9 per 1 000 inwoners (14 056 gebruikers met een hoog risico) in Slowakije.
- In de Europese webenquête over drugs van 2024, een niet-representatieve enquête onder drugsgebruikers, gaf 17 % van de respondenten in de Europese Unie of Noorwegen aan amfetamine te hebben gebruikt, terwijl 9 % synthetische cathinonen en 5 % methamfetamine had gebruikt. Polydrugsgebruik kwam veel voor bij gebruikers van amfetamine en methamfetamine. Slechts 9 % van de amfetaminegebruikers en 13 % van de methamfetaminegebruikers gaf aan het middel in de laatste gebruiksepisode zonder andere middelen, zoals andere drugs, tabak of alcohol, te hebben gebruikt. Van degenen die amfetamine gebruikten, snoof 86 % deze doorgaans, in poeder-/kristallijne vorm. Gemiddeld werd per dag van gebruik één tablet geconsumeerd. Van degenen die methamfetamine gebruikten, snoof 71 % het en rookte 26 % het in pijpen, in poeder-/kristallijne vorm. Gemiddeld werd per dag van gebruik één tablet geconsumeerd. Van degenen die amfetamine gebruikten, gaf 66 % aan dat ze deze gebruikten “om high te worden/voor het plezier”, en gaf meer dan de helft aan dat ze het gebruikten “om wakker te blijven”. Voor methamfetamine gaf iets meer dan de helft aan dat ze het gebruikten “om high te worden/voor het plezier”, en gaf 44 % aan dat ze het gebruikten “om wakker te blijven”.
- Van de 68 steden die beschikken over gegevens over amfetamineresiduen in gemeentelijk afvalwater voor 2023 en 2024, meldden 34 steden een toename, 20 een stabiele situatie en 14 een afname (figuur 4.4).
- Van de 71 steden die beschikken over gegevens over methamfetamineresiduen in gemeentelijk afvalwater voor 2023 en 2024, meldden 32 steden een toename, 12 een stabiele situatie en 27 een afname (figuur 4.5).
Meldingen voor behandeling voor gebruik van synthetische stimulerende middelen
- Naar schatting hebben ongeveer 9 200 cliënten zich in 2023 in Europa aangemeld voor gespecialiseerde drugsbehandeling in verband met amfetamine als primaire drug. Ongeveer de helft (4 300) ging voor het eerst in behandeling (figuur 4.6).
- In 2023 of het meest recente beschikbare jaar vormden amfetamine- of methamfetaminecliënten ten minste 10 % van de cliënten die voor het eerst in behandeling gingen in Bulgarije, Estland, Letland, Litouwen, Hongarije, Polen, Finland en Zweden. In Tsjechië, Slowakije en Turkije ging meer dan 30 % van de cliënten die zich voor het eerst aanmeldden, in behandeling wegens problemen in verband met methamfetamine.
- Cliënten die zich melden voor behandeling en methamfetamine als hun belangrijkste primaire probleemdrug noemen, bevinden zich voornamelijk in Tsjechië, Duitsland, Slowakije en Turkije, die samen goed zijn voor 91 % van de 12 000 methamfetaminecliënten die zich in 2023 voor behandeling meldden. Turkije, waar het aantal cliënten dat zich meldt voor behandeling tussen 2018 en 2023 verviervoudigde, met een toename van 305 %, is goed voor 43 % van de 5 900 cliënten die voor het eerst in behandeling gingen (figuur 4.7). Daarnaast maken diensten op het gebied van schadebeperking in Griekenland en Spanje melding van aanzienlijke aantallen cliënten die in 2023 methamfetamine rookten.
- Uit beschikbare gegevens van landen die cliënten melden die in behandeling gaan voor synthetische cathinonen, blijkt dat het aantal cliënten dat in behandeling gaat, is gestegen van 425 in 2018 naar 1 930 in 2023, waarvan 90 % is toe te schrijven aan Frankrijk (607 cliënten, gegevens van 2022), Spanje (346 cliënten, gegevens van 2022), Polen (330 cliënten), Nederland (310 cliënten) en België (162 cliënten) (figuur 4.8). Het aandeel van de personen die zich meldden voor behandeling voor synthetische cathinonen ten opzichte van alle personen die zich meldden voor behandeling voor stimulerende middelen anders dan cocaïne als hun primaire drug steeg van 3 % in 2018 naar 12 % in 2023.
Injecterend gebruik van synthetische stimulerende middelen
- In een aantal landen, waaronder Finland (77 %), Estland (73 %) en Zweden (72 %), wordt injecteren gemeld als een veelgebruikte toedieningswijze door personen die in behandeling gaan en amfetamine gebruikten als hun primaire drug.
- Ongeveer 5 % van de amfetaminecliënten die in 2023, of het laatste beschikbare jaar, in Europa in behandeling gingen, meldde injecteren als belangrijkste toedieningswijze, terwijl 67 % snuiven, 10 % roken en 18 % oraal gebruik van de drug meldde. Zes landen (België, Duitsland, Hongarije, Nederland, Polen, Spanje) waren goed voor bijna 80 % van de cliënten die zich voor behandeling meldden.
- Uit een analyse van 3 276 gebruikte spuiten door het ESCAPE-netwerk van 19 steden in 13 EU-lidstaten en Noorwegen in 2023 bleek dat in totaal de helft van de spuiten residuen van twee of meer categorieën drugs bevatte. De meest voorkomende combinatie was een opioïde met een stimulerend middel.
- In de ESCAPE-gegevens werden synthetische cathinonen vaak aangetroffen in Boedapest (69 %), Parijs (65 %), Madrid (46 %) en in mindere mate in Amsterdam (15 %) en Helsinki (14 %). In de deelnemende steden werden in totaal 13 verschillende cathinonen geïdentificeerd, waarbij 3-CMC, N-ethylnorpentedron, mefedron, 4-CMC en alfa-PVP het meest werden aangetroffen.
- Methamfetamine werd ontdekt in de meeste spuiten uit Praag (66 %) en een kwart van de spuiten uit Athene (25 %).
- Amfetamine werd aangetroffen in de meeste spuiten in Tallinn (67 %) en Oslo (52 %).
Schade in verband met het gebruik van synthetische stimulerende middelen
- In 2023 was amfetamine in totaal de op drie na meest voorkomende drug die werd gemeld door 21 Euro-DEN Plus-ziekenhuizen in 15 EU-landen en Noorwegen. Het was aanwezig in 11 % (718) van de gevallen van acute drugstoxiciteit.
- Methamfetamine werd in 2023 door 18 Euro-DEN Plus-ziekenhuizen gemeld en was aanwezig in 2,4 % (163) van de gevallen van acute drugstoxiciteit (2,1 % in 2022).
- In 2023 werden cathinonen gemeld door 13 Euro-DEN Plus-ziekenhuizen in 10 EU-lidstaten en Noorwegen. Cathinonen waren aanwezig in 1,5 % van de spoedgevallen van acute drugstoxiciteit. In 2023 was het synthetische cathinon 3-MMC betrokken bij 30 gevallen van acute drugtoxiciteit in 4 Euro-DEN Plus-ziekenhuizen (38 in 6 ziekenhuizen in 2022). Het grootste deel hiervan werd gemeld door de ziekenhuizen in België (Antwerpen en Gent).
- Van de 21 EU-lidstaten met beschikbare postmortale gegevens voor 2023 meldden 19 lidstaten 907 drugsgeïnduceerde sterfgevallen waarbij een amfetamineachtig stimulerend middel betrokken was, waaronder MDMA (936 in 2022 in dezelfde landen).
- In 2023 meldden 7 landen sterfgevallen waarbij synthetische cathinonen betrokken waren, in totaal 39 gevallen. Dit aantal is een minimumschatting, aangezien er in sommige landen in de standaard postmortale toxicologische analyse niet systematisch naar deze stoffen wordt gezocht.
Gegevens over de markt voor synthetische stimulerende middelen
- In 2023 rapporteerden de EU-lidstaten 30 000 inbeslagnames van amfetamine, goed voor 10,2 ton (7,1 ton in 2022) (figuur 4.9). Turkije nam bijna 3,5 ton (6 ton in 2022) in beslag, waaronder bijna 14 miljoen tabletten die als “captagon” worden beschreven (24 miljoen in 2022). De gemiddelde zuiverheid van amfetamine op consumentenniveau is de afgelopen tien jaar aanzienlijk toegenomen (+88 %), terwijl de gemiddelde prijs is afgenomen (-19 %).
- In 2023 rapporteerden de EU-lidstaten 9 800 inbeslagnames van methamfetamine, goed voor 1,8 ton (1,4 ton in 2022) (figuur 4.10). Turkije nam meldde 65 800 inbeslagnames van methamfetamine in 2023, goed voor 11,5 ton en 10 415 liter (15,8 ton en 383 liter in 2022). De gemiddelde zuiverheid van methamfetamine nam tussen 2013 en 2020 met 30 % toe. Sindsdien is de gemiddelde zuiverheid gedaald; in 2023 was zij gemiddeld 16 % hoger dan in 2013.
- De totale hoeveelheid synthetische cathinonen die in 2023 door de EU-lidstaten werd gemeld als in beslag of ingevoerd, in alle vormen, bedroeg 37 ton (27 ton in 2022, 4,5 ton in 2021). De belangrijkste stoffen waren 3-CMC, 2-MMC en N-ethylnorpentedron.
- In 2023 meldden 10 EU-lidstaten de ontmanteling van 93 amfetaminelaboratoria (108 in 2022): Nederland (38), Duitsland (21), Polen (19), België (5), Oostenrijk (3), Litouwen (2), Zweden (2), Bulgarije (1), Tsjechië (1), Finland (1).
- In 2023 hebben zeven EU-lidstaten melding gemaakt van de ontmanteling van 250 methamfetaminelaboratoria (242 in 2022): Tsjechië (189), Nederland (29), Bulgarije (18), Duitsland (5), Polen (5), België (3), Oostenrijk (1).
- In 2023 werd 7,8 ton aan precursoren die nodig waren voor de synthese van methamfetamine via de “efedrine-methode” (efedrine en pseudo-efedrine) in beslag genomen (352 kilogram in 2022). De grote toename is voornamelijk toe te schrijven aan de ontmanteling van een smokkeloperatie van een blijkbaar legaal farmaceutisch bedrijf in Roemenië.
- Zowel amfetamine als methamfetamine kan ook met BMK als grondstof worden geproduceerd. In 2023 werd 5 453 liter BMK in beslag genomen (1 329 liter in 2022). Daarnaast werden in datzelfde jaar in Europa 66,2 ton stoffen die voor de productie van BMK kunnen worden gebruikt in beslag genomen (26,6 ton in 2021).
- De inbeslagname van wijnsteenzuur – een chemische stof waarmee de krachtigste en meest gewilde vorm van methamfetamine (d-methamfetamine, gebruikt voor “crystal meth”) uit met BMK bereide mengsels kan worden gehaald – beliep volgens meldingen van België en Nederland 10,9 ton in 2023 (2,6 ton in 2022).
- In 2023 werden in de Europese Unie 53 productielocaties voor synthetisch cathinonen ontmanteld, waaronder enkele grootschalige (29 in 2022): het merendeel daarvan ontmanteld in Polen (40 locaties), de rest in Nederland (8 locaties), Duitsland (2), België (1), Oostenrijk (1) en Zweden (1).
- In 2023 werd 2,1 ton synthetische cathinonprecursoren in beslag genomen (558 kilogram in 2022), waarvan het grootste deel in Nederland (1 416 kilogram) en Polen (735 kilogram) in beslag werd genomen. De geproduceerde hoeveelheden vallen waarschijnlijk duidelijk hoger uit, aangezien precursoren voor cathinonen niet geregistreerd zijn.
- Hoewel niet representatief voor de nationale drugsmarkten, bevatte ongeveer 60 % van de amfetaminemonsters die in de eerste helft van 2024 door Europese drugscontrolediensten in 9 EU-lidstaten werden gescreend, een psychoactieve versnijdingsstof. De psychoactieve versnijdingsstof die door drugscontrolediensten het vaakst in geanalyseerde amfetaminemonsters werd aangetroffen, was cafeïne (57 %). Andere stimulerende middelen (5 %), waaronder MDMA, cocaïne en cathinonen, en hallucinogenen (minder dan 1 %) werden ook als versnijdingsstof aangetroffen.
- Uit gegevens van 12 drugscontrolediensten in 10 EU-lidstaten uit de eerste helft van 2024 blijkt dat van alle geanalyseerde monsters die cathinonen bevatten, in 12 % (77) van de monsters een andere drug (voornamelijk MDMA) werd verwacht, terwijl 88 % (558) van de monsters als zodanig werd ingediend. Monsters die als 3-MMC werden verkocht, bevatten in plaats daarvan vaak 2-MMC.
Gedetailleerde informatie over synthetische stimulerende middelen is te vinden in het gezamenlijke verslag van het EUDA en Europol over drugsmarkten in de EU: een diepgaande analyse en het EUDA-document Stimulerende middelen: gezondheidsgerelateerde en sociale maatregelen.
Brongegevens
De volledige reeks brongegevens voor het Europees Drugsrapport 2025, met inbegrip van metagegevens en methodologische aantekeningen, is beschikbaar in onze gegevenscatalogus.
De deelverzameling van deze gegevens die wordt gebruikt om infographics, grafieken en soortgelijke elementen te genereren op deze pagina is hieronder te vinden.
Gegevenstabellen over de prevalentie van drugsgebruik, met inbegrip van algemene bevolkingsenquêtes en afvalwateranalyses (alle stoffen)
Overige gegevenstabellen, met inbegrip van specifieke tabellen over synthetische stimulerende middelen
