Europees Drugsrapport 2024: trends en ontwikkelingen
Inleiding
Dit rapport is gebaseerd op de informatie die de lidstaten van de EU, de kandidaat-lidstaat Turkije en Noorwegen in het kader van hun jaarlijkse rapportage aan het EMCDDA verstrekken.
Het huidige rapport is bedoeld als overzicht en samenvatting van de Europese drugssituatie tot eind 2023. De gebruikte indelingen, verzamelingen en termen weerspiegelen dan ook de situatie zoals die in 2023 was wat betreft de samenstelling van de Europese Unie en de landen die hebben deelgenomen aan de verslaglegging het EMCDDA. Niet alle gegevens bestrijken echter de volledige periode. Vanwege de benodigde tijd voor het samenstellen en indienen van gegevens, hebben veel van de verzamelde nationale jaargegevens die hier zijn opgenomen, betrekking op het referentiejaar januari t/m december 2022. De analyse van trends is uitsluitend gebaseerd op informatie uit de landen die voldoende gegevens hebben verstrekt om veranderingen in de desbetreffende periode te kunnen beschrijven. De lezer moet zich er ook van bewust zijn dat het monitoren van patronen en trends van heimelijk en gestigmatiseerd gedrag zoals drugsgebruik zowel praktisch als methodologisch niet eenvoudig is. Daarom zijn voor de analyse in dit rapport verscheidene gegevensbronnen gebruikt. Hoewel aanzienlijke verbeteringen te zien zijn, zowel op nationaal niveau als ten aanzien van wat in een analyse op Europees niveau haalbaar is, moeten de methodologische moeilijkheden op dit gebied worden onderkend. Daarom moet bij de interpretatie voorzichtigheid worden betracht, vooral als landen met elkaar worden vergeleken met betrekking tot een enkele maatregel. Voorbehoud met betrekking tot de gegevens is te vinden in het online gepubliceerde Statistical Bulletin 2024, dat uitgebreide informatie bevat over de methode, kwalificaties met betrekking tot de analyse en opmerkingen over de beperkingen in de beschikbare informatie. Daar is ook informatie te vinden over de methoden en gegevens die gebruikt zijn voor schattingen op Europees niveau, waarbij gebruik kan zijn gemaakt van interpolatie.
Inhoud
De stand van zaken op het gebied van drugs in Europa tot 2024
Deze pagina is gebaseerd op de meest recente beschikbare gegevens en biedt een overzicht van de huidige problematiek en opkomende drugsproblemen in Europa, met nadruk op de periode tot eind 2023. De hier gepresenteerde analyse belicht een aantal ontwikkelingen die belangrijke gevolgen kunnen hebben voor het drugsbeleid en beroepsbeoefenaars in Europa.
Inzicht in de Europese drugssituatie in 2024 – belangrijke ontwikkelingen
Aanbod, productie en precursoren van drugs
Uit een analyse van de aanbodgerelateerde indicatoren voor veelgebruikte illegale drugs in de Europese Unie blijkt dat de beschikbaarheid voor alle soorten middelen hoog blijft. Op deze pagina vindt u een overzicht van het drugsaanbod in Europa, dat berust op de meest recente gegevens en verder is gebaseerd op de meest recente trends op het gebied van inbeslagnames van drugs en drugsdelicten en gegevens over drugsproductie en inbeslagnames van precursoren voor 2022.
Aanbod, productie en precursoren van drugs – actuele situatie in Europa
Cannabis
Cannabis blijft veruit de meest gebruikte illegale drug in Europa. Op deze pagina vindt u de meest recente analyse van de drugssituatie voor cannabis in Europa, waaronder de prevalentie van het gebruik, de vraag naar behandelingen, inbeslagnames, prijs en zuiverheid, schadelijke gevolgen en meer.
Cannabis – actuele situatie in Europa
Cocaïne
Cocaïne is, na cannabis, de op één na meest gebruikte illegale drug in Europa, hoewel de prevalentieniveaus en gebruikspatronen van land tot land aanzienlijk verschillen. Op deze pagina vindt u de meest recente analyse van de drugssituatie voor cocaïne in Europa, waaronder de prevalentie van het gebruik, de vraag naar behandelingen, inbeslagnames, prijs en zuiverheid, schadelijke gevolgen en meer.
Cocaïne – actuele situatie in Europa
Synthetische stimulerende middelen
Amfetamine, methamfetamine en, meer recentelijk, synthetische cathinonen zijn allemaal synthetische stimulerende middelen voor het centrale zenuwstelsel die in Europa op de drugsmarkt beschikbaar zijn. Op deze pagina vindt u de meest recente analyse van de drugssituatie voor synthetische stimulerende middelen in Europa, waaronder de prevalentie van het gebruik, de vraag naar behandelingen, inbeslagnames, prijs en zuiverheid, schadelijke gevolgen en meer.
Synthetische stimulerende middelen – actuele situatie in Europa
MDMA
MDMA is een synthetische drug die chemisch verwant is aan amfetaminen maar een iets andere werking heeft. In Europa is MDMA-gebruik doorgaans gekenmerkt door episodische consumptiepatronen in het kader van het nachtleven en de amusementsindustrie. Op deze pagina vindt u de meest recente analyse van de drugssituatie voor MDMA in Europa, waaronder de prevalentie van het gebruik, inbeslagnames, prijs en zuiverheid en meer.
MDMA – actuele situatie in Europa
Heroïne en andere opioïden
Heroïne blijft de meest gebruikte illegale opioïde in Europa en is ook verantwoordelijk voor een groot deel van de gezondheidslast die aan het gebruik van illegale drugs wordt toegeschreven. Het Europese opioïdenprobleem blijft zich echter zodanig ontwikkelen dat dit waarschijnlijk belangrijke gevolgen zal hebben voor de wijze waarop problemen op dit gebied worden aangepakt. Op deze pagina vindt u de meest recente analyse van de drugssituatie voor heroïne en andere opioïden in Europa, waaronder de prevalentie van het gebruik, de vraag naar behandelingen, inbeslagnames, prijs en zuiverheid, schadelijke gevolgen en meer.
Heroïne en andere opioïden – actuele situatie in Europa
Nieuwe psychoactieve stoffen
De markt voor nieuwe psychoactieve stoffen wordt gekenmerkt door het grote aantal stoffen die op de markt opduiken en het feit dat er elk jaar nieuwe stoffen worden ontdekt. Op deze pagina vindt u een overzicht van de drugssituatie voor nieuwe psychoactieve stoffen in Europa dat is gebaseerd op gegevens van het EU-systeem voor vroegtijdige waarschuwing over inbeslagnames en stoffen die voor het eerst in Europa zijn aangetroffen. Tot de nieuwe stoffen die aan bod komen behoren onder meer synthetische en semisynthetische cannabinoïden, synthetische cathinonen, nieuwe synthetische opioïden en nitazenen.
Nieuwe psychoactieve stoffen – actuele situatie in Europa
Overige drugs
Naast de bekendere stoffen die op de illegale drugsmarkten beschikbaar zijn, wordt in Europa ook nog een aantal andere stoffen met hallucinogene, verdovende, dissociatieve of sedatieve eigenschappen gebruikt, waaronder LSD, hallucinogene paddenstoelen, ketamine, GHB en distikstofoxide. Op deze pagina vindt u de meest recente analyse van de situatie omtrent deze stoffen in Europa, waaronder inbeslagnames, prevalentie en gebruikspatronen, aanmeldingen voor behandeling, schadelijke gevolgen en meer.
Overige drugs – actuele situatie in Europa
Injecterend drugsgebruik
Hoewel drugsgebruik door middel van injectie in de Europese Unie de afgelopen tien jaar verder is afgenomen, is dit gedrag nog steeds verantwoordelijk voor een onevenredig groot aandeel van de acute en chronische schadelijke effecten voor de gezondheid die het gevolg zijn van drugsgebruik. Op deze pagina vindt u de meest recente analyse van drugsgebruik door middel van injectie in Europa, waaronder belangrijke gegevens over de prevalentie op nationaal niveau en onder cliënten die zich melden voor een gespecialiseerde behandeling, evenals inzichten uit studies naar de analyse van injectiespuitresiduen en meer.
Injecterend drugsgebruik – actuele situatie in Europa
Drugsgerelateerde infectieziekten
Personen die drugs injecteren lopen risico op infecties door gedeeld gebruik van drugsparafernalia. Op deze pagina vind u de meest recente analyse van drugsgerelateerde infectieziekten in Europa, waaronder belangrijke gegevens over besmettingen met hiv en het hepatitis B- en C-virus.
Drugsgerelateerde infectieziekten – actuele situatie in Europa
Drugsgerelateerde sterfgevallen
Om de gevolgen van drugsgebruik voor de volksgezondheid en de evolutie daarvan in de loop van de tijd te kunnen doorgronden, is het inschatten van aan drugsgebruik te wijten sterfgevallen van cruciaal belang. Op deze pagina vind u de meest recente analyse van door drugs veroorzaakte sterfgevallen in Europa, waaronder belangrijke gegevens over sterfgevallen door overdoses, betrokken stoffen en meer.
Drugsgerelateerde sterfgevallen – actuele situatie in Europa
Behandeling met opioïdeagonisten
Opioïdengebruikers vormen de grootste groep cliënten die een gespecialiseerde behandeling volgen. Zij worden voornamelijk behandeld met opioïdeagonisten. Op deze pagina vind u de meest recente analyse van de verstrekte behandelingen met opioïdenagonisten in Europa, waaronder belangrijke gegevens over dekking, het aantal personen in behandeling, toegangstrajecten voor behandeling en meer.
Behandeling met opioïdeagonisten – actuele situatie in Europa
Schadebeperking
Onder schadebeperking vallen interventies, programma’s en beleidsmaatregelen die erop gericht zijn de gezondheidsgerelateerde, sociale en economische schade van drugsgebruik voor personen, gemeenschappen en samenlevingen te verminderen. Op deze pagina vind u de meest recente analyse van de in Europa genomen schadebeperkende maatregelen, waaronder belangrijke gegevens over behandelingen met opioïdeagonisten, naloxonprogramma’s, gebruikersruimten en meer.
Schadebeperking – actuele situatie in Europa
Pdf-versie van het volledige rapport
Het Europees Drugsrapport 2024 is in de eerste plaats ontwikkeld als digitaal product, opgebouwd uit verschillende modules en geoptimaliseerd om online te worden gelezen. U kunt in elk hoofdstuk een pdf-versie van de pagina downloaden. Wij bieden hier ook een pdf-versie van het volledige rapport aan (waarin alle modules en bijgevoegde tabellen zijn opgenomen). Houd er rekening mee dat er iets fout kan zijn gegaan bij het omzetten en dat deze versie mogelijk niet alle correcties bevat die zijn aangebracht sinds het rapport voor het eerst werd gepubliceerd (gelieve de datum van de laatste bijwerking te controleren).
Download de volledige pdf-versie van het Europees Drugsrapport 2024 (16 MB, laatst bijgewerkt op 14 juni 2024)
Lijst van figuren
U kunt een lijst van alle in het rapport opgenomen figuren bekijken.
Gegevensvisualisaties
Hieronder vindt u een selectie van gegevensvisualisaties uit het rapport.
Bijlage met tabellen
In deze tabellen – die speciaal voor het Europees Drugsrapport zijn opgesteld – worden nationale gegevens verstrekt voor schattingen van de prevalentie van drugsgebruik, inclusief problematisch opioïdengebruik, substitutiebehandelingen, het totaalaantal cliënten in behandeling, cliënten die zich voor behandeling melden, injecterend drugsgebruik, drugsgerelateerde sterfte, drugsgerelateerde infectieziekten, distributie van spuiten en inbeslagnames van drugs. De gegevens zijn ontleend aan en vormen een subgroep van het Statistical Bulletin 2024 van het EMCDDA. Daar zijn overigens ook opmerkingen en metagegevens beschikbaar. De jaren waarop de gegevens betrekking hebben, worden aangegeven. Daarnaast bevatten deze gegevenstabellen voor sommige indicatoren ook totale waarden voor de EU en voor de landen die rapporteren aan het EMCDDA (“EU+2”) (de EU-lidstaten, Turkije en Noorwegen).
Bijlage met tabellen bij het Europees Drugsrapport 2024
Brongegevens
Aan het eind van elk hoofdstuk en onder de meeste grafieken staan links naar alle brongegevenstabellen die in het rapport zijn gebruikt om gegevens visueel weer te geven. De volledige verzameling van de voor het rapport gebruikte brongegevens, met inbegrip van de gegevens die in de tabellen zijn opgenomen, kan worden geraadpleegd via onderstaande link. Alle gegevens komen volledig overeen met de Creative Commons Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) licentie.
Volledige reeks brongegevenstabellen voor het Europees Drugsrapport 2024
Dit rapport wordt samen met het Statistical Bulletin 2024 gepubliceerd, dat niet alleen de onderliggende gegevens bevat waarop dit rapport stoelt, maar ook aanvullende gegevens en statistieken, methodologische aantekeningen en voorbehouden aanreikt.
Dankwoord
Het EMCDDA wil de volgende personen en instanties danken voor hun bijdrage aan dit rapport:
- de hoofden van de nationale focal points van het Reitox-netwerk en hun medewerkers;
- de correspondenten voor het Early Warning Systeem van de nationale focal points van het Reitox-netwerk en de deskundigen uit hun nationale netwerk;
- de instanties en deskundigen in de lidstaten die de ruwe gegevens voor dit verslag hebben verzameld;
- de leden van de raad van bestuur en het wetenschappelijk comité van het EMCDDA;
- het Europees Parlement, de Raad van de Europese Unie – in het bijzonder de Horizontale Groep Drugs – en de Europese Commissie;
- het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC), het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) en Europol;
- de Pompidou-groep van de Raad van Europa, het Bureau voor drugs en criminaliteit van de Verenigde Naties (UNODC), het Regionaal Kantoor voor Europa van de Wereldgezondheidsorganisatie, Interpol, de Werelddouaneorganisatie (WDO), het Europees Schoolenquêteproject inzake alcohol en andere drugs (ESPAD), de Europese kerngroep voor afvalwateranalyse (SCORE), het Europese Netwerk voor drugsgerelateerde spoedgevallen (Euro-DEN Plus), het Europese netwerk voor verzameling en analyse van spuiten (ESCAPE), het Europese netwerk van drugsgebruiksruimten (ENDCR) en het trans-Europese netwerk voor informatie over drugs (TEDI).
Reitox is het Europese informatienetwerk voor drugs en drugsverslaving. Het netwerk bestaat uit nationale focal points in de lidstaten van de EU, de kandidaat-lidstaat Turkije en Noorwegen alsook bij de Europese Commissie. Onder de verantwoordelijkheid van de nationale overheden zijn de focal points de nationale instanties die het EMCDDA informatie over drugs verstrekken.
Eerdere uitgaven van dit rapport
Eerdere uitgaven van het Europees drugsrapport zijn te vinden in onze publicatiedatabase.
Over deze pagina
Aanbevolen citeerwijze: Europees Waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving (2024), Europees Drugsrapport 2024: trends en ontwikkelingen, https://www.emcdda.europa.eu/publications/european-drug-report/2024_en
Identificatiecodes:
HTML: TD-AT-24-001-NL-Q
ISBN: 978-92-9497-985-8
ISSN: 2314-9159
DOI: 10.2810/427966